Het hart onder de riem.

Waarom is het soms zo lastig mediteren vol te houden?

  1. Het is lastig omdat meditatie het tegenovergestelde is van hoe we zijn geconditioneerd: altijd bezig zijn, elke minuut van de dag met actie vullen
  2. Het is nog geen gewoonte. Gewoontes kosten tijd.
  3. Het is moeilijk omdat mediteren soms heel saai voelt. Onze levens lijken spannender dan letten op je ademhaling.
  4. Er zijn veel interessantere dingen om te doen, zoals tv kijken, sporten, internetten etc. Denken we…
  5. Onze hersenen zijn gemaakt om steeds gestimuleerd te worden en het kost veel moeite die neiging te overwinnen
  6. We willen soms de emoties niet voelen en vermijden daarom mediteren. En dan is het juist goed om te gaan zitten.

Waarom zou je toch mediteren?

  1. Meditatie is het antigif tegen onze conditionering altijd maar bezig te zijn.
  2. Het is echt goed voor je. Het vermindert stress, verlaagt je bloeddruk, versterkt je immuunsysteem en zorgt voor een algemeen gevoel van well being
  3. Je ontwikkelt inzichten in je geest, lichaam, gewoontes etc
  4. Je leert nieuwe vaardigheden zoals compassie etc. Terwijl je mediteert ga je door allerlei stadia van goed, tot slecht, tot lelijk.
  5. En je brein kan echt wel nieuwe dingen leren. Je brein is plastisch en past zich aan. Maar daarvoor moet je wel een nieuwe gewoonte aanleren en elke dag gaan zitten
  6. Wat we oefenen groeit, wordt beter. Als je een rustige geest wilt oefenen, oefen dat dan. Op een vast moment.

Alles heeft oefening nodig. Om piano te spelen heb je 450 uur oefening nodig, viool 1200 uur, wedstrijdzwemmen 6000 tot 8000 uur.

10 suggesties voor een dagelijkse meditatie routine:

  1. Wees aardig voor jezelf en vergeef jezelf als het een keer niet lukt
  2. Sta toe dat het een gewoonte wordt. Probeer het elke dag op dezelfde plek en tijd. Hoe consequenter je bent, hoe beter het gaat.
  3. Bekijk je dag en kies een tijd die logisch is om te mediteren.
  4. Wees flexibel. Als je je ochtend meditatie mist, doe een wandeling in stilte. Gooi niet meteen de handdoek in de ring.
  5. Stel prioriteiten. Vraag jezelf af waarom je wilt mediteren, schrijf het op en lees het terug als het moeilijk wordt.
  6. Ga in het begin niet te lang zitten, begin met 10 minuten en bouw het uit naar 25.
  7. Beloon jezelf na afloop met een kop thee/iets lekkers/een aflevering van je favoriete serie
  8. Als alles mislukt, ga op je meditatie kussen zitten en adem 3 x diep in en uit.
  9. Als zitten echt niet gaat, lees een boek over meditatie, luister een podcast (Zen&zo) of schrijf in je dagboek
  10. Wees aardig voor jezelf.
    (met dank aan Lion’s Roar)

Zazen

Vanaf woensdag 17 februari 2021 ga ik iedere weekdag om 7 uur live mediteren via mijn pagina zen in Breda, op die manier wil ik een positieve bijdrage leveren in deze bijzondere tijd. Omdat ik het graag voor iedereen mogelijk wil maken om aan te haken heb ik wat introductiefilmpjes gemaakt. Eerlijk gezegd valt dit ver buiten mijn comfortzone, maar ook daar leer ik dan weer van.

Met deze filmpjes leg ik de basis uit van zazen ofwel zenmeditatie. De reguliere zenlessen bevatten veel vaste rituelen die ervoor zorgen dat iedereen weet wat op welk moment de bedoeling is. Omdat deze meditatie maar één fragment is van de reguliere lessen leg ik nu niet al die rituelen uit, maar ik kan wel de grote lijnen duiden. De zenlessen van zen.nl bestaan uit twee delen. In het eerste deel wordt een bepaald onderwerp besproken. Vaak is dit voorafgegaan door een oefeningen of een huiswerk suggestie. Tijdens de les krijgt iedereen de kans zijn gedachten of ervaring te delen. Daarna mediteren we twee keer 25 minuten onderbroken door een loopmeditatie. In het tweede blokje meditatie is er aandacht voor een kort persoonlijk gesprek met de leraar in een andere ruimte. Dit alles gaat in harmonie door de gebruikte rituelen.

Om het zo eenvoudig mogelijk te houden wil ik beginnen met één blokje meditatie van 20 minuten. Voor de meditatie reciteer ik het Hartsutra Deze is geschreven in fonetisch Japans en is vooral een aandachts en ademhalingsoefening ik zal de tekst delen op deze pagina. Na de recitatie sla ik driemaal op de klankschaal en begint de meditatie. Deze meditatie is in stilte, maar het is mogelijk dat ik af en toe aandacht besteed aan de Zithouding. Mocht je hier vragen over hebben stuur me dan een berichtje in de chat (na de meditatie svp). Het zou leuk zijn als iedereen bij aanvang even een virtuele Gassho 🙏 stuurt en aan het eind nogmaals. Gelieve tijdens de meditatie geen berichten te sturen.

Het is de gewoonte om voor je gaat zitten een buiging te maken. Vervolgens kun je me volgen in een buiging voor ik het hartsutra reciteer. Na de recitatie sla ik driemaal op de klankschaal en is het de bedoeling dat je zo stil mogelijk blijft zitten.Thuis zal het niemand opvallen als je gaat verzitten, maar in een groep trek je hiermee vaak onbedoeld de aandacht. Je ademt rustig door je neus in en uit en het kan helpen om het puntje van je tong tegen je boventanden te houden. Hierdoor heb je minder speekselvorming en hoef je dus niet zo vaak te slikken. Na 20 minuten sla ik tweemaal op de klankschaal en kun je me weer volgen in een buiging. Eventuele vragen of suggesties kun je me na de meditatie sturen in de chat.

Zen wordt ook wel eens ruggengraat training genoemd. Dit is zowel fysiek als mentaal zo. Of je nu op een kussentje, een meditatiebankje of een kruk zit, je houdt je rug recht. In één van mijn video’s laat ik de verschillende zithoudingen zien en boven mijn vorige post kun je ook enkele houdingen zien. Je zit rechtop met je kin iets naar binnen getrokken. Je kan je visualiseren dat er een draadje uit je kruin komt waaraan je zachtje omhooggetrokken wordt. Je schouders hangen ontspannen iets naar achter en je ene hand ligt op de ander met de duimen losjes tegen elkaar en de pinken onder je navel tegen je buik. Je vormt als het ware een kommetje om wijsheid en inzicht te ontvangen.

In het begin kunnen er wat pijntjes of slapende delen ontstaan, dit is doorgaans een kwestie van wennen. Als het na de meditatie te lang duurt voor dit wegtrekt is het misschien beter om eerst een eenvoudigere houding aan te nemen, je blijft natuurlijk verantwoordelijk voor je eigen lichaam. Soms kost het moeite om iets nieuws te leren, anderzijds is het van belang dat je niets forceert. Toen ik pas begon met mediteren had ik vaak last van mijn knieën. Na enkele sesshins (zenretraite) waarbij je de hele dag door blokjes van 25 minuten mediteert is dat verdwenen, maar niet zonder slag of stoot. Een gevleugelde uitspraak van de oprichter van zen.nl Rients Ritskes:

~Geluk is de capaciteit om af te zien of om ergens vanaf te zien.

Wil je meer informatie of uitgebreider mediteren in een groep adviseer ik om eens een proefles of een introductiecursus te volgen bij zen.nl. Voorlopig is dit alleen nog maar online mogelijk, maar ik hoop dat er weer snel in een fysieke groep gemediteerd kan worden omdat het stimuleert en gewoon fijn voelt om samen te mediteren.

Meditatie

3 meditatie houdingen zazen

Als iemand mij 10 jaar geleden had verteld dat ik in de toekomst regelmatig 25 minuten stil op een kussentje zou gaan zitten om niets te doen had ik ze uitgelachen. Nu verlang ik wel eens terug naar de sesshins die ik gedaan heb tijdens mijn opleiding tot zenleraar. De rust, de regelmaat en het houvast van de rituelen maken dat je ruimte creëert voor jezelf. Dit zorgt er uiteindelijk voor dat je weer helder kunt voelen en denken waardoor je weer tot het besef kan komen waar het in het leven eigenlijk om draait.

~Als je troebel water met rust laat wordt het vanzelf helder ~Lao Tse

De afgelopen tijd ben ik teveel aan het denken geweest en daardoor is het weer eens veel te druk en te vertroebelt geworden in mijn hoofd dus ik ga maar weer eens zitten. De stilte en de rust opzoeken. Niet dat ik nu de hele dag op een kussen wil gaan zitten mediteren, dat is niet echt praktisch en ook niet de beste oplossingen voor mij denk ik. Voor mijn gevoel sta en zit ik al te lang stil in mijn nieuwe comfortzone.

Net als in de natuur is de winter een tijd van naar binnen keren. Langzaam maar zeker is de lente in aankomst. Om voor te bereiden op groei en bloei worden oude reserves uitgeput. Carnaval is van oudsher de aankondiging van de vastenperiode. Nog even alle voorraad opmaken om daarna alle aandacht te richten op wat mag gaan ontstaan. Eerder al heb ik deze periode aangegrepen om van mijn overgewicht af te komen. Ik ben er nog niet helemaal aan uit hoe ik het vasten in ga vullen, maar ik weet wel dat ik vanaf woensdag iedere weekdag wil gaan mediteren en dit wil ik live doen op de pagina van Zen in Breda. Hiermee hoop ik ook anderen te inspireren om ook eens mee te doen. Ik zal wat informatie posten in de vorm van tekst foto’s of filmpjes om de drempel voor mensen die nog niet eerder gemediteerd hebben op de zazen manier te helpen het te ontdekken.

Het voordeel van Facebook live is dat niemand ziet wanneer je het anders doet dan de bedoeling is, dat is meteen ook het nadeel. Het samen mediteren heeft naar mijn gevoel een enorme meerwaarde. Nu we elkaar niet kunnen ontmoeten is dit het beste alternatief. Ik zie steeds meer vrienden en groepen die aan de slag gaan met meditatie en dat is een mooie ontwikkeling. Ik zal in de informatie wat links delen mocht je (na wat oefeningen) graag meedoen aan een zoom meeting. Het voordeel van zoom is dat je niet zomaar ongemerkt van je kussentje kan opstaan als het even lastig wordt, wat meteen ook het nadeel is als je net begint.

Ik ben er benieuwd wie er aanhaakt.

Build Back Beautiful

We zitten in een crisisperiode en net als veel mensen in mijn omgeving voel ik weerstand tegen de situatie. Ik wil dit niet, ik wil weer naar normaal, dit klopt allemaal niet, het is niet waar. Maar wat is waar? Een van de dingen die het mij in de afgelopen jaren erg moeilijk heeft gemaakt is het vele denken. Voor ik ging mediteren was mijn hoofd net een boom vol apen zoals mijn lerares dat zo mooi metaforisch vertelde. Door meditatie werden de apen rustiger en het werden er minder. Nu heb ik de pech (of het geluk) dat er een soort Bokito in mijn boom zit die nu vaak alle aandacht opeist. En die Bokito laat niet zomaar los wat hij belangrijk vindt. Een van de dingen die Bokito belangrijk vindt is de waarheid.

Maar wat is waar? Het blijft een lastige vraag omdat het antwoord niet altijd eenduidig is en zelf vaak niet permanent. Het is denk ik een kwestie van perspectief en timing. Er zijn dus vaak veel waarheden mogelijk en daardoor kun je kiezen wat jou schikt. Maar als je kiest voor een bepaalde manier van kijken naar de situatie is het dan nog wel de waarheid? Ik ben al een tijdje bezig om meer op mijn gevoel af te gaan en minder naar mijn gedachten te luisteren. Door jezelf de juiste vragen te stellen kun je dichter bij jouw waarheid komen. Je voelt wat goed is voor je, zoals ze zeggen: volg je hart want het klopt. Maar mijn waarheid is vaak niet de waarheid van een ander. Hoe jij je voelt bepaald deels jou kijk op de feiten en die manier van kijken wordt mede bepaald door je opvoeding, religie, omgeving en het venster waardoor je kijkt. Het besef dat je maar een klein deel van het geheel ziet brengt je op zich al dichter bij de waarheid want dan zou je kunnen bedenken dat je in je uppie nooit heel de waarheid kan zien en dat het daarom belangrijk is om je te verbinden met anderen. Maar als die verbondenheid alleen maar in gedachten is voel je het niet. Door werkelijk te verbinden in gevoel en gedachten kan iets groters ontstaan dan de som der delen. 

Langzaam maar zeker lijken enkele sluiers weg te vallen als het gaat over de intentie van de wereldleiders om een nieuwe samenleving op te bouwen. De term Build Back Better doet de ronde over heel de wereld. Deze crisis wordt aangegrepen om ingrijpende veranderingen door te voeren die impact hebben op iedereen die op deze aardkloot rondloopt. The great Reset is een idee dat bedacht is om de wereld beter te maken, maar beter voor wie? Ik wil mijn vingers niet branden aan allerlei insinuaties, of gevoelens die ik heb over de oorzaak en de gevolgen, maar ik heb wel het idee dat uit de as van dit inferno een Feniks kan herrijzen. Hoe deze Feniks zich zal vormen bepalen we volgens mij allemaal samen, als we tenminste werkelijk in verbinding staan met elkaar. 

Ik doe nu mijn best om Bokito rustig te houden om zo te kunnen luisteren naar dat kleine lieve aapje dat mijmert over een mooie toekomst. En als ik goed om me heen kijk ben ik niet alleen daarin. Ik zie steeds meer initiatieven verrijzen die gericht zijn op verbinden en het vinden van de rust om uit te kijken naar een mooiere toekomst. Zo mediteert Robert Kizen van Gemert iedere ochtend van de week en kan iedereen aansluiten. Omdat niet iedereen weet hoe de zazen werkt wil ik binnenkort op deze pagina enkele instructievideo’s plaatsen. Een ander initiatief dat ik wel mooi vind is van Tijn en Binkie Touber namelijk de Wise tribe. Ze willen met dit initiatief mensen met elkaar verbinden om zo samen uit te kijken naar een mooiere toekomst. Misschien ken jij ook soortgelijke initiatieven of doe jij zelf iets wat hieraan bijdraagt, dan lees ik het graag in de reacties.

Misschien een goeie vraag om eens mee te mediteren: hoe wil jij de toekomst tegemoet zien, en wat draag jij hieraan bij?

Zen zijn

Veel mensen hebben het idee dat zen een kwestie is van stilzitten, relaxen en niets doen. Vaak worden er allerlei geurtjes, plaatjes of geluiden gelinkt die het gevoel van rust creëren. Mijn ervaring is dat het vaak hard werken is om die rust te faciliteren en dat trucjes niet of alleen maar tijdelijk werken. Eigenlijk is de rust er altijd al, maar veel mensen hebben zoveel onverwerkte emotionele ervaringen, oordelen, patronen en overtuigingen dat de rust ver te zoeken is. Deze obstakels doorzien, verwerken en loslaten is het werk dat soms gedaan moet worden. Zoals het bijhouden van een tuin een terugkerende taak is kan je zeggen dat meditatie of introspectie dat ook is. Door zelfreflectie kun je leren doorzien wat je dient in het leven en wat niet.

We leven in een unieke tijd. De afgelopen jaren heb ik vaak gedacht dat de maatschappij op hol geslagen was. De frustratie en agressie die ik als vrachtwagenchauffeur op de weg, bij de klanten en onder collega’s ervaarde maakte dat ik hierin meeging. Dat samen met de werkdruk maakte mij gestrest. Nu heb ik stres altijd bewust kunnen gebruiken om te presteren in mijn werk. De juiste hoeveelheid stress zorgt ervoor dat je wakker en alert achter het stuur kan zitten als ieder al lang in bed ligt. Maar op een zeker moment kom je op een punt dat het chronisch wordt en dat het zich zowel fysiek al mentaal gaat uiten. Slaapproblemen hebben een wisselwerking met stress. Door de adrenaline ben je onrustig en kun je niet slapen, door een slaaptekort heb je de adrenaline nodig om te kunnen presteren.

Benauwdheidsklachten door astma werd COPD en mijn bloeddruk steeg tot alarmerende hoogten. Ook werd mijn lontje steeds korter. Om sociaal een beetje handelbaar te blijven heb ik mijn emoties leren onderdrukken waardoor de explosies eerder implosies werden en ik me steeds verder in mezelf terugtrok. Mijn explosieve interne emoties zijn er volgens mij de oorzaak van dat ik geen zin meer heb om spelletjes te spelen. Frustratie en ergernis heb ik leren ondergaan met een glimlach, maar ik kon er daardoor niets aan doen dat sarcasme en cynisme mijn uitlaatklep werden. Je wordt als het ware een snelkookpan, omdat de druk niet weg kan wordt je behoorlijk gaar. Dat gevecht tegen mezelf heeft me al twee keer op het randje van een burn-out gebracht.

Toen ik kennis maakte met zen.nl voelde dit als thuiskomen. Al na enkele lessen werd bijna alles wat me in zijn greep had zichtbaar. Door meditatie leerde ik gedachten die mij niet diende los te laten en gevoelens die omhoog kwamen te onderzoeken. Hierdoor ontstond steeds meer ruimte tussen gedachten en de emoties. Deze ruimte is de rust die louterend werkt. Dit beviel me zo goed dat ik leraar wilde worden. Na een aantal sesshins (zenretraite) was ik de rust zelve en ik voelde me erg gelukkig. Ik besloot om een andere baan te nemen zodat ik meer tijd kon vrijmaken voor mezelf en mijn beoefening.

Dit heeft uiteindelijk mijn rust behoorlijk verstoord en mijn hele leven op zijn kop gezet. Ik begreep zelf niet goed hoe dit allemaal zo fout kon gaan met alles wat ik geleerd heb. Mediteren kwam er op het laatst meer van, mijn benauwdheid kwam weer terug en het korte lontje was nu nog korter. Nu heb ik mezelf (en mijn collega’s) de afgelopen tijd één ding voorgehouden: klagen helpt niet. Klagen leidt tot frustratie en uiteindelijk wordt het klagen om het klagen en lost er niets op. Je hebt dus drie keuzes: je accepteert dat dingen niet zo zijn zoals je graag wil, je gaat naar de persoon die het kan veranderen of je loopt er van weg. Dat laatste heb ik gedaan. In het proces daar naar toe heb ik besloten om overal van weg te lopen wat mij niet meer gelukkig maakte en dat resulteerde in een pelgrimstocht. Hoe dat gelopen is kun je in een eerdere volg lezen.

Maar nu ben ik terug. Ik heb besloten om mijn leven anders in te richten. Hoe?, dat weet ik nog niet precies. Ik ben begonnen met een coachingopleiding en dat geeft me een erg goed gevoel. Een ander helpen met de dingen die ik geleerd heb van het leven maakt het leven meer de moeite waard. Het geeft alle pijn en frustratie uit mijn verleden meer mening voor mijn gevoel.